Anansi is een van oorsprong Afrikaans fabeldier waarover vele verhalen bestaan, die eeuwenlang van generatie op generatie werden doorgegeven. Anansi is een slimme, sluwe spin met magische krachten.
Kenmerkend is dat Anansi zijn tegenstanders steeds te slim af is. Hij kan zowel schurk zijn, als egoïst: hij heeft er geen probleem mee om anderen gigantisch te bedonderen, wanneer hij daar zelf voordeel van heeft; meestal heeft het te maken met meer eten.
Anansi is in de loop der tijden vaak veranderd. In Afrika stond hij tussen God en de mensen in. In de Caraiben werd hij een egoistische spin met een gezin, en was hij altijd op zoek naar voedsel. Daarbij moest hij het soms opnemen tegen zijn meerderen als de koning en de tijger. Eenmaal in Nederland wordt Anasi een wat bravere slimme spin, en verliest hij veel van zijn kwalijke streken.
De traditie van het vertellen van Anansi-verhalen leeft sterk in het Caribisch gebied en West-Afrika. Via Suriname en de Antillen is de spin in Nederland bekend geraakt. De verhalen gaan niet echt over een spin, maar over de mens in het algemeen. Anansi is een sterke spin, die allerlei rollen kan aannemen. Hij kan bijvoorbeeld heel egoïstisch zijn, slim, lui, moedig, ondeugend, maar ook eerlijk. Hij verenigt goed en kwaad en heeft ook nog eens een lijntje met het goddelijke, want hij kan via een gesponnen draad van de aarde naar de hemel reizen!
Kinderen kunnen enorm genieten van de verhalen, waarin vaak veel humor zit. Maar wat vaak de boodschap aan kinderen is: ‘hoe groot en sterk je tegenstander kan zijn, met slimheid en sluwheid kun je alles en iedereen overwinnen.‘
Benieuwd naar een typisch Anansi-verhaal? Komt ie!
Anansi – De slimste – Een anansi-verhaal over hoe de slimheid in de wereld kwam
Anansi zat te piekeren: Stel je voor dat er iemand bestaat die slimmer is dan ik. Dat kon hij niet hebben, dus besloot hij de wereld in te trekken en alle Slimheid op te kopen. Inderdaad ontmoette hij hier en daar iemand die een heel speciale slimheid bezat, maar niemand lukte het om van Anansi’s slimmigheid te winnen. Anansi troggelde alle Slimheid en Slimmigheidjes van iedereen af en borg ze op in zijn kalebas-mandje.
Toen hij thuiskwam, begon hij weer te piekeren: Waar moet ik alles verstoppen? “Boven in de katoenboom kankantri,” bedacht hij. Hij hing de kalebas aan een draadje om zijn nek en begon te klimmen. Maar de kalebas danste op zijn buik en zat hem dusdanig in de weg dat hij maar niet hogerop kwam. Steeds als hij halverwege de stam van de boom was, gleed hij weer terug. En terwijl hij zo aan het modderen was, hoorde hij opeens de stem van zijn zoontje van zeven jaar: “Pa, waarom heb je die kalebas op je buik gehangen? Waarom doe je hem niet op je rug, als een rugzak, dan klim je in een wip naar boven!”
Anansi schrok geweldig. “Verdraaid nog aan toe, hoe komt die jongen erop? De hele wereld heb ik afgereisd en mijn eigen vlees en bloed blijkt slimmer dan ik!”
Woedend gooide Anansi de kalebas op de grond. Die brak in vele stukken en alle Slimheid en Slimmigheidjes vlogen weg, de wereld in. Maar vergis je niet… een groot aantal is bij Anansi gebleven en slimheid is erfelijk, zoals iedereen weet.
