Ruim veertig jaar was Zuid-Afrika in de greep van de apartheid, een uitgebreid stelsel van gedwongen segregatie, discriminatie en uitsluiting. Het moest ervoor zorgen dat de blanke minderheid voor altijd de baas zou blijven. Dit werd in stand gehouden door een aantal zaken, zoals rassenregistratie, geen stemrecht voor de zwarte Afrikanen, eigen thuislanden of door arbeidsdiscriminatie.
Een van de meest ingrijpende ingrediënten van apartheid was het verbod op seks tussen personen van verschillend ras en het gemengd huwelijksverbod. In de koloniale samenleving van de zeventiende eeuw kwam het regelmatig voor dat Nederlandse mannen relaties aangingen met inheemse vrouwen en slavinnen. Veel hedendaagse Afrikaners hebben daarom een zwarte of bruine oermoeder. De VOC probeerde zulke verbintenissen weliswaar tegen te gaan, maar daar kwam weinig van terecht door een gebrek aan Europese vrouwen in de kolonie.
Begin twintigste eeuw was het biologisch racisme sterk in opkomst in Zuid-Afrika. Een regering van nationalisten en socialisten nam in 1927 de Ontuchtwet aan, die seks tussen wit en zwart verbood. Het vrijverbod werd in 1950 uitgebreid en gold voortaan voor alle mogelijke kleurcombinaties. Gemengde huwelijken waren al in een aparte wet verboden.
Het verbod op gemengde relaties of huwelijken, werd 34 jaar geleden opgeheven, vijf jaar voor de afschaffing van Apartheid. Nu, 34 jaar later, zijn gemengde relaties nog steeds niet vanzelfsprekend. In Trouw verscheen onlangs een indrukwekkend verhaal over een fotoserie rondom gemengde stellen in Zuid-Afrika.
Fotografen Hadas Itzkovitch en Anya van Lit gingen in Zuid-Afrika op zoek naar gemengde stellen van verschillende generaties en achtergronden. Een aantal van die stellen vertelt hier hoe de jaren van segregatie invloed hebben gehad op alle rassen in Zuid-Afrika, en op hun liefdesrelatie in het bijzonder. Deze foto’s en verhalen maken deel uit van het project Love Zone van Itzkovitch en Van Lit, over liefdesstellen in conflictgebieden en voormalige conflictgebieden. Bijvoorbeeld portretten van Joods-Palestijnse stellen, katholiek-protestantse stellen in Noord-Ierland, gemengde stellen in voormalig Joegoslavië en interraciale stellen in Zuid-Afrika.
Ook wij hebben een fotoserie laten maken met gemengde stellen in Nederland. In het kader van de solovoorstelling JA, van Nasrdin Dchar, ging fotograaf Marwan Magroun voor WAT WE DOEN op pad en legde negen liefdeskoppels op de gevoelige plaat vast. En het resultaat mag er wezen. De koppels vertellen hierbij over hun relaties, over verschillen en hobbels en over hoe zij daarmee omgaan. Maar een foto zegt meer dan duizend woorden. Ook hier.
Binnenkort zal deze fotoserie, inclusief verhalen achter de foto’s, onder andere te bewonderen zijn op onze website. En er komt nog meer…
Say Cheese!
