“Ieder veld in Ierland heeft een verhaal, elke berg een mythe. Voor legenden volg je de stroom van een willekeurige rivier – en al gauw zul je begrijpen waarom de nationale kunstvorm van Ierland het verhaal is…” – Frank Delaney.
Als we een land van verhalenvertellers moeten benoemen, en hoe die traditie moeiteloos door kinderen wordt overgenomen, dan is dat Ierland wel. Het land van verhalen en avonturen, van helden en strijd. De mythen van Ierland gaan duizenden jaren terug, tot aan de tijd van de Kelten. Maar nog steeds fluisteren ze door de wouden en geven ze de mooiste landschappen van het eiland iets extra mysterieus. Het land van elfen, feeën en kabouters. Wist je dat Halloween zijn oorsprong heeft in het feest Samhain uit het Keltische verleden van Ierland? Tijdens Samhain was de scheiding tussen deze wereld en het hiernamaals het dunst, waardoor de geesten doorgang hadden van de ene naar de andere kant.
Terug naar de wezentjes. De meest bekende mythisch wezen uit de Ierse folklore is de leprechaun. Hij wordt beschreven als ‘een kabouter, die veelal met een klaverblad rondloopt in een groen (vroeger rood) kostuum met een lange, roodkleurige baard’. Ze dragen vaak een driekantige steek op het hoofd’ en zijn gek op kattenkwaad. Ze stelen melk, of laten potten een pannen overkoken. En op school pikt de vrolijke plaaggeest alles wat glinstert en glimt. Toch zijn het aardige wezens. Ze doen niemand pijn, leven in harmonie en hebben zelfs banen! De leprechaun is namelijk schoenmaker van beroep. Alleen niet zo’n hele goede. Ze zijn namelijk altijd maar met één schoen tegelijk bezig. Nooit met een paar schoenen dus. Je kunt hem op afstand al horen vanwege het getik van zijn schoenmakershamer.
Een van de dagen, waarbij Ierse kinderen in aanraking komen met de leprechaun, is St. Patrick’s Day. In de loop der jaren is de traditie ontstaan om in het weekend voor St. Patrick’s Day de kinderen als huiswerk een leprechaun-val te laten maken. Die onruststoker moet absoluut gevangen worden, zodat de rust op school kan wederkeren! In de klas zingen kinderen allerlei leprechaun-liedjes en worden verschillende presentjes geknutseld om het wezentje in de val te lokken. Want als je een leprechaun te pakken krijgt, verklapt hij je de locatie van de pot goud aan het einde van de regenboog. Anderen zeggen dat je een goudstuk of een andere beloning van de gevangen leprechaun krijgt.
Onder de schijnbaar onlogische dingen die de leprechaun doet, zit een diepere waarheid verborgen die werkelijk leidt naar het vinden van een innerlijke schat. Dat blijkt onder andere uit de twee meest bekende verhalen over de leprechaun; ‘Het veld met jacobskruiskruid’ (‘the field of boliauns’) en ‘Driemaal lacht de leprechaun’ (‘thrice laughs the leprechaun’). Beide verhalen zijn uit de volksmond opgeschreven in de negentiende eeuw.
De kinderen vinden het geweldig. Het leuke van deze leugen is dat kinderen de volwassenen soms met gelijke munt terug betalen. Als er spullen kwijtgeraakt zijn of het is een zooitje in huis, wordt de leprechaun al snel als schuldige aangewezen. Want de ouders hebben hen immers altijd doen geloven dat er ook leprechauns in huis rondlopen, die allemaal stoute dingen doen. Eigen schuld, dikke bult.
